Julia Linck Moroni, specjalistka ds. rozrodu loch oraz kierowniczka ds. globalnego żywienia i rozrodu loch
Grupowe utrzymywanie loch w okresie ciąży jest powszechnie uznawane za rozwiązanie bardziej korzystne dla dobrostanu zwierząt w porównaniu z tradycyjnymi klatkami ciążowymi, ponieważ zapewnia lochom większą swobodę ruchu, możliwość interakcji społecznych oraz ekspresji naturalnych zachowań.
Stosowanie takiego systemu może jednak wiązać się z pewnymi wyzwaniami, takimi jak agresja czy rywalizacja o zasoby. Skuteczne zarządzanie – obejmujące odpowiednią alokację przestrzeni, właściwe formowanie grup oraz dobrze zaplanowane strategie żywieniowe – ma kluczowe znaczenie dla poprawy zarówno dobrostanu zwierząt, jak i ogólnej wydajności produkcyjnej.
Julia Linck Moroni jest specjalistką ds. rozrodu loch oraz kierowniczką ds. globalnego żywienia i rozrodu loch. Zapewnia międzynarodowe wsparcie techniczne w zakresie rozrodu loch na terenie obu Ameryk i wraz ze swoim zespołem opracowuje zalecenia oraz protokoły mające na celu optymalizację wyników rozrodczych. Julia współpracuje również z działem badawczym Topigs Norsvin w zakresie płodności loch.
Główne wyzwania związane z grupowym utrzymaniem loch prośnych
Jakie są główne wyzwania związane z grupowym utrzymaniem loch prośnych?
Z mojego doświadczenia wynika, że największym problemem jest agresja. Lochy naturalnie ustalają hierarchię społeczną, co prowadzi do walk, urazów i stresu – zwłaszcza w pierwszym dniu po utworzeniu grupy. W warunkach chowu grupowego, w których występuje konkurencja, dominujące lochy mogą odpychać inne w celu zdobycia dodatkowej paszy, utrudniając słabszym zwierzętom uzyskanie przeznaczonych dla nich porcji.
Niewystarczająca przestrzeń i źle zaprojektowane kojce potęgują agresję i ograniczają możliwość swobodnego poruszania się. Konkurencja o zasoby – takie jak pasza, woda czy miejsca do odpoczynku – może powodować nierównomierne odżywienie zwierząt oraz wyższy poziom stresu u słabszych loch. Kolejnym wyzwaniem jest dokładne monitorowanie zachowania loch, dynamiki stada i ogólnego stanu zdrowia, szczególnie w dużych grupach.
Wydajność reprodukcyjna
Czy grupowe utrzymywanie loch prośnych wpływa na wydajność reprodukcyjną?
Grupowe utrzymywanie loch prośnych nie powinno mieć wpływu na wydajność reprodukcyjną. Zarówno badania naukowe, jak i nasze obserwacje potwierdzają, że odpowiednio zarządzane i zaprojektowane systemy grupowego utrzymania nie pogarszają wyników rozrodczych, a wręcz przynoszą długofalowe korzyści dla zdrowia loch i wydajności produkcyjnej.
Nie można jednak ignorować faktu, że wyniki reprodukcyjne mogą być zaburzone, jeśli lochy są narażone na wysoki poziom stresu. Ostry lub przewlekły stres wywołany czynnikami środowiskowymi, społecznymi, metabolicznymi lub immunologicznymi ma bezpośredni i pośredni wpływ na utrzymanie ciąży oraz liczbę żywo urodzonych prosiąt.
Najlepszy czas na przeniesienie
Kiedy jest najlepszy moment na przeniesienie ciężarnych loch do systemu grupowego?
Najlepszy moment na przeniesienie zależy od lokalnych przepisów. Na przykład, zgodnie z zapisami amerykańskiej ustawy PROP 12, lochy nie mogą być utrzymywane indywidualnie na żadnym etapie, z wyjątkiem określonych przypadków. Natomiast w innych krajach dopuszcza się indywidualne utrzymywanie loch do 28 lub 35 dni po inseminacji. W przypadku inseminacji loch w indywidualnych stanowiskach zalecam ich przenoszenie przed upływem 5 dni po inseminacji albo po 28 dniach (jeśli przepisy na to pozwalają – po 35 dniach). Takie podejście pozwala uniknąć narażania loch na stres w najbardziej wrażliwym okresie ciąży – w fazie zagnieżdżenia (implantacji).
Właściwy moment to jednak nie jedyny kluczowy czynnik. Bardzo ważne jest również zapewnienie łagodnego przejścia do utrzymania grupowego. Jeśli to możliwe, należy grupować lochy według liczby dotychczasowych wyproszeń, wielkości i/lub kondycji ciała, aby ograniczyć agresywne interakcje podczas karmienia. Należy także zapewnić wystarczającą przestrzeń w nowym kojcu, przenosić lochy najedzone, podać dodatkową paszę po włączeniu do grupy oraz wprowadzić elementy urozmaicające otoczenie. Działania te pomagają zapobiegać agresji i sprzyjają skutecznej adaptacji już w pierwszych dniach.
Codzienne aktywne monitorowanie
Dlaczego codzienne aktywne monitorowanie jest tak ważne?
Codzienne aktywne monitorowanie loch przez dobrze przeszkolony zespół ma kluczowe znaczenie dla sukcesu reprodukcyjnego i długowieczności loch. Należy zwracać uwagę na lochy kulawe oraz takie, które nie wstają lub nie pobierają paszy, a następnie podjąć odpowiednie działania – w tym leczenie, jeśli jest konieczne. Należy również identyfikować i usuwać lochy, które wróciły do rui, ponieważ wykazują one zmiany w zachowaniu, takie jak wzmożona aktywność i obskakiwanie, które mogą zaburzać równowagę społeczną w grupie i zwiększać ryzyko urazów u pozostałych zwierząt.
W moim przekonaniu odpowiednio zaprojektowane i zarządzane systemy grupowego utrzymania torują drogę do bardziej zrównoważonej i etycznej hodowli świń, bez kompromisów w zakresie produktywności.
